Ngạc nhiên với sự đa dạng các loài thú ở Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà

Surprising mammal diversity discovered in Bidoup Nui Ba NP

 

Đợt khảo sát mới đây đã làm các nhà khoa học ngạc nhiên với kết quả thu được về các loài thú tại Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà (VQG Bidoup Núi Bà), một trong những khu rừng tự nhiên lớn được bảo vệ ở phía nam của dãy Trường Sơn. Nhiều loài thú quý hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng vẫn còn sinh sống trong VQG Bidoup Núi Bà mang đến hy vọng cho công tác bảo tồn lâu dài đa dạng sinh học độc đáo của Việt Nam.

 

New surveys have revealed surprising mammal biodiversity in Bidoup Nui Ba National Park (Bidoup Nui Ba NP), a large protected area located in the southern part of the Annamites range. The fact that numerous rare and endangered mammals still survive in Bidoup Nui Ba NP provides a ray of hope for the long-term conservation of Vietnam’s unique biodiversity.

 

 

Kể từ tháng 10 năm 2019, VQG Bidoup Núi Bà đã hợp tác cùng với Viện Sinh thái học miền nam (SIE) và Viện nghiên cứu Động vật hoang dã Leibniz (Leibniz-IZW) thực hiện khảo sát bẫy ảnh trên trên toàn bộ diện tích của VQG. Mặc dù khảo sát chỉ mới hoàn thành được một phần tiến độ nhưng các kết quả ban đầu cho thấy VQG Bidoup Núi Bà có mức độ đa dạng các loài thú rất cao, ít nhất 21 loài với 7 loài đang bị đe dọa toàn cầu đã được ghi nhận.

 

Since October 2019, Bidoup Nui Ba NP has cooperated with the Southern Institute of Ecology (SIE) and the Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research (Leibniz-IZW) to conduct a first large scale camera-trapping survey across the entire protected area. Although the study is still ongoing first camera-trapping data revealed exceptionally high mammal diversity, including at least 21 mammal species, 7 of which are globally threatened.

 

“Chúng tôi rất mừng khi khảo sát đã cho thấy mức độ đa dạng cao như vậy”, TS. Lê Văn Hương, Giám đốc VQG Bidoup – Núi Bà cho biết.  “Các loài được cho là đã gần như tuyệt chủng ở các nơi khác của Việt Nam vẫn còn hiện diện tại các khu rừng của VQG Bidoup Núi Bà. Đây là minh chứng cho thấy Bidoup Núi Bà là một vùng cảnh quan có giá trị cao cho bảo tồn đa dạng sinh học của Việt Nam cũng như toàn cầu.

 

“We were thrilled to find such a diverse mammal community,” said Dr Le Van Huong, director of Bidoup Nui Ba NP. “Rare animals that have slipped into extinction in other parts of Vietnam still thrive in the forests of Bidoup Nui Ba NP. This protected area is a valuable landscape for Vietnam and global biodiversity conservation”

 

Mang lớn

 

Phát hiện quan trọng nhất là hàng loạt ghi nhận về loài Mang lớn  Muntiacus vuquangensis, một loài thú mống guốc chỉ có thể được tìm thấy ở dãy Trường Sơn và được xếp vào nhóm Cực kỳ nguy cấp (CR) trong sách đỏ IUCN. Các nhà khoa học bảo tồn tin rằng Mang lớn đã tuyệt chủng tại hầu hết các khu rừng trong vùng phân bố trước đây của loài ở Việt Nam. Sau hình đầu tiên về loài Mang lớn ở VQG Bidoup Núi Bà được chụp vào năm 2017, các ghi nhận trong nghiên cứu hiện tại đã giúp củng cố thêm nhận định của các nhà sinh học rằng VQG Bidoup Núi Bà có thể là nơi có quần thể khả thi cuối cùng của loài này ở Việt Nam. Như vậy, VQG Bidoup Núi Bà có vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự tồn vong của loài trong tương lai.

The most important finding was multiple records of the large-antlered muntjac Muntiacus vuquangensis, a type of deer that is found only in the Annamites ecoregion and is Critically Endangered. Conservation scientists believe that the species has become extinct in most of its former Vietnamese range. After the first photographs of large-antlered muntjac were taken in 2017, these new records strengthen the assessment of biologists that Bidoup Nui Ba NP may be one of last strongholds for this threatened species in Vietnam. Bidoup Nui Ba NP is therefore critical to the species’ long-term survival.

 

Cầy Vằn

Ngoài Mang lớn, các bẫy ảnh cũng đã chụp được hình ảnh của một loài đặc hữu khác của dãy Trường Sơn – loài Cầy vằn Chrotogale owstoni. Loài thú ăn thịt nhỏ này có bộ lông rất nổi bật và hiện đang gần tuyệt chủng do săn bắt tràn lan để cung cấp cho thị trường buôn bán thịt thú rừng trái phép ở Việt Nam. “Mặc dù chỉ mới có một nửa diện tích VQG đã được khảo sát nhưng chúng tôi đã thu thập được 7 ghi nhận về loài này. VQG Bidoup Núi Bà là một trong số rất ít khu bảo tồn ở Việt Nam có nhiều ghi nhận như vậy về loài này”, Nguyễn Thế Trường An, điều phối viện hiện trường và kiêm nghiên cứu sinh của Leibniz-IZW, nhận định. “Dữ liệu của chúng tôi cho thấy một quần thể khỏe mạnh vẫn còn tồn tại ở VQG Bidoup Núi Bà”, An nói thêm.

 

In addition to the large-antlered muntjac, the camera-traps also recorded another Annamite endemic, the Owston’s civet Chrotogale owstoni. This strikingly-patterned small carnivore is now close to extinction as a result of widespread poaching to supply the wildlife bushmeat trade in Vietnam. “Although only half of the protected area has been surveyed yet, we already collected 7 records of the species. Bidoup Nui Ba NP is one of very few protected areas in Vietnam that have this high number of records of Owston’s civet” said An Nguyen, project coordinator and PhD student of the Leibniz-IZW. “Our data indicate that a healthy population likely survives inside the national park.” An adds.

 

Gấu chó

 

Các thành viên đội khảo sát cũng đã rất ngạc nhiên khi có được nhiều hình ảnh của loài Gấu chó Helarctos malayanus. Mặc dù Gấu chó khá phổ biến ở các trại nuôi gấu ở Việt Nam nhưng loài này thật sự rất hiếm trong các khu rừng ở nước ta. Hình ảnh được biết đến gần đây nhất về Gấu chó trong tự nhiên được chụp cách đây gần 20 năm ở VQG Cát Tiên. Những hình ảnh từ khảo sát hiện tại đã mang tới hy vọng cho loài quý hiếm này ở Việt Nam. Tuy nhiên, hy vọng này cũng đang gặp phải nhiều thách thức bởi thực tế đáng lo ngại về tình trạng săn bắt động vật hoang dã ở Việt Nam được thể hiện qua một trong số các hình ảnh từ bẫy ảnh: một cá thể Gấu chó đang mang vết thương ở chân trước, có thể là do bẫy dây phanh gây ra. Mặc dù hình ảnh đã thể hiện hậu quả mà bẫy dây phanh gây ra nhưng các loài động vật hoang dã ơ Bidoup – Núi Bà vẫn còn may mắn hơn động vật ở nhiều khu vực khác của Việt Nam. “Sự hiện diện của các loài đặc hữu và gấu chó đã cho thấy Bidoup Núi Bà vẫn chưa chịu nhiều áp lực từ tình trạng săn bắt bằng bẫy dây phanh so với các khu rừng ở dãy Trường Sơn”, An giải thích.

 

The researchers were surprised to record numerous photographs of sun bear Helarctos malayanus. Although sun bear are common in bear bile farms throughout Vietnam, the species is incredibly rare in the wild. The last known photo of a sun bear in the wild was taken almost 20 years ago in Cat Tien NP. The new photographs provide hope for this rare species in Vietnam. However, this hope is tempered by the gruesome reality of poaching in Vietnam, as revealed by one of the camera-trap photos: One sun bear showed a horrific wound on its leg caused by a snare. Althrough the photos show, yet again, the terrible toll that snaring is taking on Vietnam’s biodiversity, wildlife is still better than other areas across Vietnam.  “The presence of the Annamite endemics and the sun bear show that Bidoup Nui Ba NP experienced less snaring compared to other protected areas in the Annamites”, An explains.

 

Nhím Bạch tạng

 

Một trong những phát hiện bất ngờ nhất là một loại hình ảnh về cá thể nhím bạch tạng. Dù nhím tương đối phổ biến ở hầu hết các khu bảo tồn của Việt Nam nhưng một cá thể nhím màu trắng là hiện tượng hết sức hiếm. Chưa từng có ai nghe đến nhím bạch tạng trong các khu rừng tự nhiện ở Đông Nam Á. Như vậy có thể thấy rằng việc phát hiện ra nhím bạch tạng làm cho VQG Bidoup Núi Bà trở nên đặc biệt vì mức độ quý hiếm cũng như chúng ta không biết sẽ còn điều thú vị gì vẫn đang ẩn chứa trong các khu rừng.

 

One of the most unexpected findings was a set of images of an albino porcupine. Although porcupines are still relatively abundant across many protected areas in Vietnam, all-white porcupines are extremely uncommon. Nobody has really heard of wild albino porcupines in the tropical forests of Southeast Asia. This discovery is emblematic of the what makes Bidoup Nui Ba NP so special: it is full rarities, and it makes one wonder what else could be hiding in its forests.